το "δαφνι"-τα προσωπα- δευτερο μερος

Το «Δαφνί» -Τα πρόσωπα -Δεύτερο μέρος

Συνεχίζω την απόπειρα να καταγράψω τα πρόσωπα που διορίστηκαν και  εργάστηκαν στο «Δαφνί» αλλά και κάποια άλλα πρόσωπα  με ρόλο στην ιστορία του. Σ’ αυτή την ανάρτηση θα  αναφερθώ σε όσους  διορίστηκαν από το  1934 μέχρι το 1955. Βασικές πηγές μου και εδώ ο Κ.Φιλανδριανός και ο Γ. Δάρας με τα βιβλία τους. Για κάποια από τα πρόσωπα  αυτά – κυρίως συναδέλφους μου -που έτυχε να γνωρίσω ,θα καταθέσω και τη δική μου μαρτυρία.

Ευθύμιος Σαχινίδης Γεωπόνος Προϊστάμενος της Γεωπονικής Υπηρεσίας που Ιδρύθηκε με το Νόμο 6077 το 1934.  Οργάνωσε  συνεργεία από εργαζόμενους υπαλλήλους -αλλά  και εργαζόμενους  αρρώστους - ,και   ίδρυσε το Ανθοκομικό, το Κηπουρικό, το Δεντροκομικό , το Κτηνοτροφικό τμήμα. Υπό την ενεργό και αποτελεσματική επίβλεψη του το έδαφος του τεράστιου κτήματος (  που είχε έκταση περίπου 400 στρεμμάτων το 1934 και το 1939 είχε φτάσει περίπου τα 600 ) ομαλοποιήθηκε ,εξωραΐστηκε, δεντροφυτεύτηκε  και έγινε κατάλληλο για κάθε είδους καλλιέργεια.

Ελένη Κωτσάκη  Απόφοιτη της 3ετούς Σχολής Νοσοκόμων του Ε.Ε.Σ. .Διορίστηκε το 1934 Διευθύνουσα . Παρέμεινε μέχρι το τέλος του 1969 ή αρχές του 1970. Τη θυμάμαι αμυδρά και έχω καλή εικόνα για τη παρουσία της  στο Νοσοκομείο.

Δώρα Παπάρα –Στάθη  Ψυχίατρος Διορίστηκε το 1934 και εργάστηκε στο Δαφνί μέχρι το 1953.

Ηλίας Κόντος  Φαρμακοποιός .Προϊστάμενος του Φαρμακείου . Διορίστηκε το 1934 και εργάστηκε στο «Δαφνί» μέχρι το 1968.

Από τον Κ. Φιλανδριανό αναφέρονται και άλλα ονόματα γιατρών που διορίστηκαν το 1934 ,αλλά  που για μικρό μόνο  διάστημα 1-2 χρόνων  δούλεψαν στο  «Δαφνί» ΄Ηταν οι Δ. Ρίζος, Αλεξ. Ζαβερδινός, Μαρία Λελεδάκη ,Αλεξ. Σφακιανάκης .

Ευθυμία Παντελεημονίτου . Οδοντογιατρός .Διορίστηκε  το 1937 και εργάστηκε μέχρι το 1941. Οργάνωσε το Οδοντιατρείο.

Γεώργιος Ζαραλής. Απόστρατος στρατηγός του Υγειονομικού . Διορίστηκε Διοικητικός Διευθυντής στο « Δαφνί» το 1938.  Άνθρωπος με αναμφισβήτητες οργανωτικές ικανότητες και αίσθηση καθήκοντος, βοήθησε σε μεγάλο  βαθμό στην αναβάθμιση της κτιριακής συγκρότησης και της εν γένει υλικής   υποδομής του Νοσοκομείου . Γράφει γι’ αυτόν ο Φιλανδριανός, μεταξύ άλλων: «… πήρε ριζικά μέτρα και βάλθηκε να επιβάλει πειθαρχία και τάξη γενικά, ενώ παράλληλα με αυτοπρόσωπη επίβλεψη κινητοποίησε όλες τις δυνάμεις του Νοσοκομείου  κι’ έδωσε ζωντανό ρυθμό στις λειτουργίες του … υπό τη στιβαρή διεύθυνση του  έγινε και πλούσιος εφοδιασμός του Νοσοκομείου σε εξοπλισμό και κάθε είδους υλικό…»

Βαθμιαία και μέχρι την έναρξη του πολέμου διορίστηκαν και άλλο γιατροί. Ήταν οι:

Βασίλειος Σταμάτης.  Εργάστηκε  από το 1939 μέχρι το 1943.

Νικόλ. Παπαμιχαήλ .Εργάστηκε από το1939 μέχρι το 1942.

Ευθύμιος Μπακλέζος. Από  το 1939 μέχρι το 1942.

Νικ. Σταθακόπουλος.  Από το1940 μέχρι το 1957

Σπυρ.Κατσαρός. Από το 1940 μέχρι το 1941

Δημήτρ. Συκάς.  Ψυχίατρος  Από το 1940 μέχρι το 1963.

Ο  Φιλανδριανός δεν μας δίνει κάποια άλλη πληροφορία γι’ αυτούς .Για τον Συκά έχω μια θλιβερή  προσωπική ανάμνηση όταν, νέος ειδικευόμενος,  τον άκουσα να λέει κατά την εξέταση ενός αρρώστου, για τον οποίο απεφάνθη ότι δεν είχε πιθανότητες να βγει από το Ψυχιατρείο και για τον οποίο ωμά αποφάσισε « αυτόν βάλτον στα στέρφα».

Αθαν. Σίσυφος Διορίστηκε Διοικητικός Διευθυντής  το 1941 στη θέση του Ζαραλή που είχε παραιτηθεί λίγο πριν. Εργάστηκε λίγους μόνο μήνες.

Γεράσιμος Λοβέρδος  Διορίστηκε το 1941 από την κατοχική Κυβέρνηση Λογοθετόπουλου  και  παύτηκε από την   Κυβέρνηση Ράλλη περί τα μέσα του 1943.   Για τον άνθρωπο αυτό ο Φιλανδριανός λέει:  « ….αποδείχτηκε ακατάλληλος για  την εποχή εκείνη, επιζήμιος και ίσως , μπορεί να πει κανείς , μοιραίος για το Ίδρυμα.»

Νικ.Παπαϊωάννου  Φυματιολόγος διορίστηκε το 1941 Διευθυντής  της Φυματιολογικής Κλινικής . Εργάστηκε λίγο μέχρι το 1943

Νικ. Παντελεημονίτης .  Οδοντίατρος . Διορίστηκε το 1941 και διηύθυνε το Οδοντιατρείο μέχρι το 1975.

Νικ. Παπαθανασίου. Γιατρός Μικροβιολόγος .Διορίστηκε το Νοέμβρη του 1941 και εργάστηκε μέχρι το Γενάρη του 1959..

Την περίοδο της Κατοχής διορίστηκαν και άλλοι γιατροί., οι περισσότεροι για λίγο καιρό.  Ο Κ. Φιλανδριανός αναφέρει τους:

Δημ. Μούτσιο Βοηθό Ψυχιατρικής, Παν . Μαγκάκη, Βοηθό Ψυχιατρικής , Σπυρ. Παγουρόπουλο, οδοντίατρο που εργάστηκε αρκετά χρόνια στο νοσοκομείο( τον θυμάμαι κι’ εγώ ως ένα πολύ καλό συνάδελφο), Νικ. Παπαδημητρίου , Βοηθό Παθολογικής, και τον Ιωάν. Νικολετσόπουλο, τον μετέπειτα διευθυντή  και ιδιοκτήτη γνωστής ιδιωτικής ψυχιατρικής κλινικής.

Κατά την περίοδο της Κατοχής  διορίστηκε από την  Κυβέρνηση Ράλλη,  Διοικητικός Διευθυντής στο «Δαφνί  ο :

 Ηλίας Μαυρουλίδης. Διορίστηκε την 13-10-1943 και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι  την 16-11-55. Ο Κ. Φιλανδριανός φυλάει γι’ αυτόν τα καλλίτερα λόγια « … ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη ώρα …προικισμένος με ευφυΐα και μεγάλη ευστροφία , είχε πλατειά αντίληψη της αποστολής του , διέθετε διοικητικές ικανότητες και δυναμισμό, επί πλέον δε εφάρμοσε δημοκρατική τακτική στην άσκηση των καθηκόντων του … συνέβαλε στο να εμπεδωθεί στο Νοσοκομείο η τάξη και η γαλήνη. Κινητοποιήθηκαν όλες οι Υπηρεσίες και η στάθμη της λειτουργίας τους ανέβαινε από μέρα σε μέρα… πέρα από αυτά αντιμετώπισε  και χειρίστηκε με δεξιοτεχνία  πολλά προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τους καταχτητές και άλλα δύσκολα θέματα …»

Τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση και τον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε , τα διαδραματισθέντα στο Δαφνί είναι ασαφή και συγκεχυμένα . Τα πρόσωπα που έπαιξαν κάποιο ρόλο παραμένουν  εν πολλοίς άγνωστα , όπως άγνωστος είναι και ο ακριβής τους ρόλος.  Ο Κ.Φιλανδριανός αναφέρεται σε κάποιους φυματικούς  αρρώστους που είχαν μεταφερθεί στο « Δαφνί»  από το Σανατόριο Σωτηρία  και που «…όλοι τους σχεδόν ανήκαν σε αριστερές οργανώσεις  και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα όσα ακολούθησαν… Μπήκαν στο κτίριο ( Ταστσόγλειο)  ομάδες αριστερών κι εγκατέστησαν εκεί διοικήσεις και μικρές  ένοπλες μονάδες … με τη σύμπραξη των φυματικών του 11^ου Περιπτέρου …. άρχισαν …. αυξανόμενη προπαγάνδα  και πολλαπλές δραστηριότητες … Συνέστησαν μια Διοικούσα Επιτροπή με την οποία θέλησαν να οργανώσουν ένα είδος Παραδιοίκησης του Ιδρύματος…συμμετείχαν δε ένας  δύο …,που ίσως ήταν και περισσότεροι, υπάλληλοι ...»

Ο Φιλανδριανός μόνο πολύ λίγα ονόματα μελών της Διοικούσας Επιτροπής  αναφέρει . Εκ μέρους  των φυματικών αρρώστων ως επικεφαλής  καταγράφει τους

 Μπονάτσο και Νικ. Παπαδημητρίου και κάποιο  Σταματάκο  χωρίς άλλα σχόλια. Και εκ μέρους των εργαζομένων τον

Ανδρέα Αλιγιζάκη   Τεχνίτη Πρόεδρο της Επιτροπής  που « …ανήκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα , ήταν δε σώφρων και έντιμος άνθρωπος…» και  τον

Ευάγγελο Παπαβασιλείου  που «… ανήκε στην αριστερά και τοποθετήθηκε  Διοικητικός Διευθυντής…»

Άγνωστη επίσης είναι και η ακριβής στελέχωση της Ιατρικής Υπηρεσίας  αυτά τα σκληρά χρόνια  μέχρι περίπου τις αρχές του 1949 και την επικράτηση των Κεντροδεξιών Κυβερνήσεων των Αθηνών .Ο  Κ .Φιλανδριανός  μας παρέχει λίγα μόνο στοιχεία . « … για μια περίοδο από το 1947 μέχρι το 1949   την υπεύθυνη  ψυχιατρική εργασία την έκανα τρεις μόνο Ψυχίατροι . Ο Κωνσταντ. Κωνσταντινίδης , η Δώρα Παπάρα –Στάθη  και ο Κ. Φιλανδριανός …λειτουργούσαν 3 Τμήματα   με πάνω από 600 αρρώστους το καθένα  με τεράστια κίνηση. Οι λίγοι ψυχιατρικοί βοηθοί που απόμειναν  από όσους είχαν προσληφθεί μέχρι τότε ( Ν. Σταθακόπουλος, Παν.  Μαγκάκης, Δημ.Συκάς)  και μερικοί που προσλήφθηκαν   κατά διάφορα διαστήματα της περιόδου αυτής ( Ιωάν Νικολετσόπουλος, Δημ. Λυράκος. Γ.Παπάρας) … ήταν νέοι γιατροί, ανειδίκευτοι και άπειροι …»   

Μετά την πλήρη επικράτηση στη περιοχή της Αττικής  Κεντροδεξιών Κυβερνήσεων  διορίστηκαν οι:

Ιωαν. Μπράμος. Ακτινολόγος. Πρώτος  Διευθυντής του Ακτινολογικού Εργαστηρίου. Διορίστηκε το 1948 και δούλεψε μέχρι το 1968.

Ευστ. Βαϊτσος. Γυναικολόγος, Πρώτος  Διευθυντής του Γυναικολογικού Ιατρείου . Διορίστηκε επίσης το 1948 και εργάστηκε στο «Δαφνί» μέχρι το 1970.

Νικόλ. Τεπερίδης.  Νευρολόγος –Ψυχίατρος . Πρώτος  Διευθυντής της Νευρολογικής Κλινικής . Διορίστηκε το Δεκέμβρη του 1948 και διηύθυνε την Κλινική μέχρι την αποχώρησή του  τον Μάρτη του 1967. Χαρακτηριστικός τύπος ιατροφιλόσοφου με πλατιά  γνώση και μεγάλη κλινική πείρα , μειλίχιος , απλός και προσηνής  θεραπευτής , αγαπημένος δάσκαλος όλων , όσοι είχαμε τη ευτυχία να διδαχτούμε από τα διδάγματά του  και το παράδειγμα μιας ζωής αφιερωμένης  στην επιστήμη και στους αρρώστους.  Το  γραφειάκι του στη Νευρολογική κλινική ήταν ο τόπος της μεσημεριανής συγκέντρωσής  όσων θέλαμε να ακούσουμε το Δάσκαλό μας  να μιλάει για την επιστήμη και τη ζωή και να απαντάει στις ερωτήσεις και τις απορίες μας , να ενθαρρύνει τις αντιρρήσεις μας , να στοχάζεται ( και να αναστοχάζεται) μαζί μας και να μετέχει στους προβληματισμούς ,τις απογοητεύσεις και τις ελπίδες μας,

Γεώργ. Ζαβιτσιάνος .  Πρώτος Διευθυντής της  πρώτης στην Ελλάδα  Παιδοψυχιατρικής Κλινικής . Είχε σπουδάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες  και ήταν οπαδός ψυχαναλυτικών απόψεων. Διορίστηκε το 1949 και έμεινε στο Νοσοκομείου  μέχρι το 1973.

Γεώργ.   Πιστεύος . Ψυχίατρος Υφηγητής . Διορίστηκε Διευθυντής της Γ΄ Ψυχιατρικής Κλινική το 1949  και αποχώρησε το 1972  ( Διευθυντής της Α΄ Κλινικής ήταν ο Κωνσταντινίδης και της Β΄ ο Φιλανδριανός). Καλός ψυχίατρος και καλός άνθρωπος, ήπιων τόνων. Δεν άντεχε τη σύγκρουση  και φρόντιζε να απέχει , ακόμα και όταν η σύγκρουση ήταν αναγκαία.

Αντων. Βλουμίδης. Οφθαλμίατρος . Πρώτος   Διευθυντής του Οφθαλμολογικού Ιατρείου. Διορίστηκε το 1949 και παρέμεινε μέχρι το1974.

Τα χρόνια αυτά  λειτούργησε στο «Δαφνί» και μια ιδιαίτερη ψυχιατρική κλινική , ενταγμένη στη Β΄  Ψυχιατρική Κλινική που διηύθυνε ο Κ. Φιλανδριανός,  για τη νοσηλεία ανδρών  των Ενόπλων Δυνάμεων, της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας. Ο Κ. Φιλανδριανός αναφέρει τους στρατιωτικούς γιατρούς  που ήταν υπεύθυνοι : Στατήρης , Κόκκορης , Παπαγεωργίου , Καραγκουνάκης , Κρανιδιώτης από το Στρατό , Πετρόπουλος ,Σούλης από τη Αεροπορία, Παπαθανασίου , Ματαράγκας, Αθανάσαινας, Μουχτάρης από το Ναυτικό. Από αυτούς έτυχε να γνωρίσω τον Αθανάσαινα, ένα εξαιρετικό  συνάδελφο και φίλο( τα χρόνια που συνυπηρετήσαμε στο «Δαφνί») , και τον Μουχτάρη , ένα εξαιρετικό κλινικό,( όταν υπηρετούσα τη θητεία μου στο Ναυτικό).

Ο Κ. Φιλανδριανός αναφέρει τα εξής  πρόσωπα που διορίστηκαν στο  «Δαφνί» από το 1950 μέχρι το 1955  και στη συνέχεια δούλεψαν σ’ αυτό  για αρκετά χρόνια.

Το 1950 διορίστηκαν οι  Κυρίες Κυρίτση, Σκουλούδη ,Μερκούρη και Λαδά, αδελφές νοσοκόμοι , απόφοιτες Σχολής τριετούς φοιτήσεως. Γνώρισα τις Κυρίες αυτές  και διατηρώ καλή ανάμνηση για  το έργο τους  προς όφελος των αρρώστων.

Γεράσ. Λουκάτος Γιατρός   Παθολόγος.  Διορίστηκε  το 1952 ,Διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής που ιδρύθηκε τότε. Εργάστηκε στο «Δαφνί» μέχρι το θάνατό του το 1968.

Γ. Καραπλής. Γιατρός Φυματιολόγος . Διορίστηκε Διευθυντής της Φυματιολογικής Κλινικής  το 1952. Εργάστηκε μέχρι το 1960.

Ιωάν. Γομματόπουλος   . Γιατρός παθολογοανατόμος .Διορίστηκε   το 1952 Διευθυντής  του Παθολογοανατομικού Εργαστηρίου και εργάστηκε μέχρι το 1957.

Βασίλ. Βασιλείου  . Γιατρός Δερματολόγος . Διορίστηκε το 1952 Διευθυντής του Δερματολογικού Ιατρείου. Εργάστηκε μέχρι το 1956.

Νικ. Ρασιδάκης. Ψυχίατρος.  Διορίστηκε το 1953, Διευθυντής της  Τέταρτης  Ψυχιατρικής Κλινικής που ιδρύθηκε τότε . Πρόσφερε στο «Δαφνί» , στους αρρώστους και τους εργαζόμενους τις ανεκτίμητες υπηρεσίες του μέχρι που απολύθηκε λόγω συμπλήρωσης  35ετίας . Έδωσε μεγάλη ώθηση στην εργοθεραπεία , διευκόλυνε την πρακτική εκπαίδευση ψυχολόγων ιδιωτικών Σχολών Ψυχολογίας (δεδομένου ότι Σχολές Ψυχολογίας  Πανεπιστημιακού επιπέδου δεν υπήρχαν ακόμη στην Ελλάδα) , οργάνωσε τη συστηματική λειτουργία  της  Θεραπευτικής Ομάδας.( Σ’ αυτή την Ομάδα μετείχε και η πρώτη Ψυχολόγος πανεπιστημιακού επιπέδου που διορίστηκε ς στο «Δαφνί» . Η Θάλεια Βεργοπούλου .μια εξαιρετική συνάδελφος και καλή μου φίλη που διέπρεψε  αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης). Είχα την εύνοια της τύχης να τον  έχω Δάσκαλο.

Ανδρέας Καλούτσης . Παιδοψυχίατρος. Διορίστηκε το 1954. Εργάστηκε στο «Δαφνί» μέχρι το 1972. Απαράμιλλος κλινικός ,ευαίσθητος και καλλιεργημένος , εξαιρετικός δάσκαλος. Δίδαξε επιστήμη και ήθος σε πολλούς. Τον είχα κι’ εγώ δάσκαλο . Τον θυμάμαι και  τον νοσταλγώ με συγκίνηση κι’ ευγνωμοσύνη. Αντιγράφω εδώ την αφιέρωσή του, που μου έγραψε σε ένα κεραμικό  του Βαλσαμάκη που κρατώ σαν θησαυρό πολύτιμο,  δώρο του ίδιου και των συναδέλφων μου στη Παιδοψυχιατρική κλινική , για το  γάμο μου το 1962. « Την ομορφιά και την αλήθεια μα προ παντός την αρετή και την ευθύνη» Αυτή η προτροπή ,λιτή και καίρια , σημάδεψε και οδήγησε όσους είχαμε την εύνοια να ζήσουμε , να μάθουμε και να δουλέψουμε κοντά του.

Γεώργιος Τσιπάς . Γιατρός ωτορινολαρυγγολόγος .Διορίστηκε το 1954 , διευθυντής του αντίστοιχου ιατρείου. Εργάστηκε μέχρι το 1963

Σιγαλός Ιωάννης. Ψυχίατρος,  Καλός κλινικός ήταν ήδη επιμελητής της υπό τον Αντώνη Παλαιολόγο Κλινικής , όταν ξεκίνησα την ειδικότητά μου το 1961. Συνάδελφος προσηνής και χαμηλών τόνων εργάστηκε στο «Δαφνί» από το 1953 μέχρι το 1987  , που χάθηκε άδικα, θύμα  κι αυτός μαζί με τον αδελφό του και τη μητέρα τους του μεγάλου καύσωνα του 1987 που έπληξε την Αττική με αποτέλεσμα τους περίπου τέσσερες χιλιάδες θανάτους.

Μαρία Μανωλοπούλου. Παιδοψυχίατρος .Διδάχτηκε από τον Ανδρέα Καλούτση. Εξαιρετική συνάδελφος και αγαπημένη μου φίλη. Διορίστηκε το 1955. Εργάστηκε μέχρι το 1966. Οργάνωσε και διηύθυνε  το Ίδρυμα «Θεοτόκος»( Νομίζω μετά την αποχώρηση από αυτό του Ανδρέα Καλούτση.).  Εξακολουθεί τις σχέσεις της με το Ίδρυμα και τα παιδιά που φροντίζονται εκεί .

Άρης Βαρελτζίδης. Ψυχίατρος .Εξαιρετικός συνάδελφος  και πολύτιμος φίλος. Σύζυγος της Μαρίας. Εθήτευσε και αυτός κοντά στον Ανδρέα  Καλούτση και ακολούθησε τις διδαχές του. Διορίστηκε το 1955 και εργάστηκε  στο «Δαφνί» μέχρι το 1967. Εν συνεχεία δούλεψε ως βασικό στέλεχος  στο  Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών .

Θα συνεχίσω την καταγραφή των προσώπων σε προσεχή ανάρτηση