ημεριδα στο "δαφνι"για την Ψυχιατρικη νομοθεσια

Από το διαδίκτυο  έμαθα κι εγώ  για την Ημερίδα που διοργάνωσε  η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής  την 31/01/2017   και που είχε θέματα  , μεταξύ των άλλων  και : « Αναγκαστική Νοσηλεία ψυχικά ασθενών , προβλήματα προοπτικές» , «Ακαταλόγιστοι δράστες  μεταξύ Δικαιοσύνης και Ψυχιατρικής» . Πληροφορήθηκα επίσης  ότι « …Εκπρόσωποι του Υπουργείου Δικαιοσύνης  και του  Υπουργείου Υγείας παρουσίασαν τις σχετικές  νομοθετικές πρωτοβουλίες που πρόκειται να αναληφθούν άμεσα».

Επιχείρησα  , αλλά χωρίς επιτυχία,  (  και επειδή χρωστάω ακόμα   στους ψυχικά πάσχοντες)  ,  να παρέμβω  στη διαδικασία διαμόρφωσης των προτάσεων των αντιστοίχων  Ομάδων Εργασίας, προσφέροντας την  εμπειρία μου από τα σαράντα χρόνια της δουλειάς μου. Επιφυλάσσομαι να το πράξω όταν, τα σχετικά Σχέδια Νόμου , όπως ελπίζω ,τεθούν σε δημόσια διαβούλευση και δεν προτιμηθεί και γι’ αυτά η ψήφισή τους  με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Και  φυσικά  θα το πράξω εάν κάτι χρήσιμο έχω να πω, θα ενημερώσω δε σχετικά και τα άλλα Κόμματα της Βουλής .

Εν τω μεταξύ προτείνω στην Κυρία Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον φίλο Κύριο Φυτράκη, τον Κυρία Διοικήτρια του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής  και σε όποιον άλλο έχει την εξουσία να παρέμβει και να επηρεάσει την εξέλιξη  των πραγμάτων, τα παρακάτω:

-  Ας ρίξουν μια ματιά στη σωρεία των εγγράφων μου που βρίσκονται στα αρχεία των αρμοδίων Υπηρεσιών ( Ψ.Ν.Α, Υπουργείο Υγείας, Υπουργείο Δικαιοσύνης, Εισαγγελία του Αρείου Πάγου) . Ίσως κάτι να βρουν εκεί που να βελτιώσει τις προτάσεις τους.

- Να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να μη χρειαστούν πάλι   , όπως συνέβη με τον νόμο 2071/92 ,καμιά εικοσαριά χρόνια, για να καμφθούν οι αντιδράσεις  ,που είμαι βέβαιος  θα υπάρξουν και στο νέο Νόμο που προτείνουν .( Εφ’  όσον  βέβαια οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις  του , όπως ευελπιστώ ,κατοχυρώνουν  περαιτέρω και επεκτείνουν τα δικαιώματα των πασχόντων ) . Και να μη ξαναζήσουμε  π.χ.  Κυρία Δημητρίου  και  Κυρία Καλαντζή το φαινόμενο Εισαγγελικού Λειτουργού  που εγγράφως απεφάνθη , σε απάντηση δικού  μου εγγράφου,  πριν από είκοσι τρία  χρόνια. « … η εφαρμογή των άρθρων 93  επ. του ν.2071/92 που αφορά στη διαδικασία της νοσηλείας των ψυχικά ασθενών είναι αδύνατη. Εξακολουθούν δε να ισχύουν οι διατάξεις του ΝΔ 104/73  και της υπ’ αριθμ. Α2β οικ.5345/10-11-1978 αποφάσεως του Υπουργείου Κοιν Υπηρεσιών…»

- Αν για οποιοδήποτε λόγο προβλέπουν ότι η ο νέος νόμος  θα αργήσει ή δεν θα ψηφιστεί , ας κάνουν έστω  κάτι   ποιο εύκολο : Να επαναφέρουν  την ορθή διατύπωση « χωρίς να διατάξει» αντί της διατύπωσης  « μπορεί να διατάξει» που κάποιο ανίκανο ή πονηρό και πάντως  ανελλήνιστο  πνεύμα  έβαλε στο  άρθρο 96 παρ.4.  Αυτή η άγαρμπη διατύπωση  , που εξακολουθεί να ισχύει , έδωσε αφορμή , όπως επανειλημμένα  έχω  επισημάνει, για πολλαπλές παρερμηνείες  με αποτέλεσμα  την  εν πολλοίς  αχρήστευση των ευεργετικών για τους πάσχοντες διατάξεων του Νόμου αυτού.

 Και κάτι ακόμη ,επειδή κανένα δεν ωφελεί η επιλεκτική μνήμη και η αγνόηση της  ιστορίας  .(Φαινόμενα που ανησυχητικά ακμάζουν στην εποχή της παρακμής που ζούμε). Αντίθετα βλάπτει πολύ, όσους αναζητούν την αλήθεια και  την αξιόπιστη καταγραφή της εξέλιξης των πραγμάτων και  όσους  θέλουν να βασίσουν τις προτάσεις τους για το καλλίτερο και στα διδάγματα του παρελθόντος. Θέλω λοιπόν  να θυμίσω σε όσους το ξέχασαν και να γνωρίσω σε όσους δεν το ξέρουν  ότι  το Νοσοκομείο στο οποίο διεξήχθη  η Ημερίδα  πρωτοστάτησε    για το καλλίτερο στα θέματα που  συζητήθηκαν,  σε μιαν εποχή μάλιστα  που άλλοι (ψυχίατροι ,εισαγγελείς και δικαστές και λοιποί  φορείς εξουσίας),  ή πεισματικά   και ενεργά  αντιδρούσαν  για να εξουδετερώσουν   οποιαδήποτε  πρόταση βελτίωσης  ή αδιαφορούσαν   και , με έγνοια τη βολή τους,  αιδημόνως σιωπούσαν.

Σκοπεύω να παρουσιάσω  όσο μπορέσω ποιο  σύντομα και με λεπτομέρειες  την ιστορία της Ψυχιατρικής Νομοθεσίας  στη χώρα μας  και  τον πρωτοποριακό ρόλο εργαζομένων του Νοσοκομείου  μας. Ως ένα ελάχιστο δείγμα παρουσιάζω τώρα  αποσπάσματα  από  το απομαγνητοφωνημένο   κείμενο μιας εκπομπής της  τότε Ερτ 2  πριν από τριάντα δύο χρόνια που αναφέρεται στην «αναγκαστική νοσηλεία».

-          Δημοσιογράφος : Κύριε Βαρουχάκη από την εκπομπή « Κουβέντες στον αέρα» ..ήθελα να σας ρωτήσω για τα « Τετράδια της Ψυχιατρικής»  . Τι πιστεύετε , γιατί το βγάλατε  και τι περιμένετε  μ’ αυτή την έκδοση.

-           Βαρουχάκης : Η έκδοση ενός περιοδικού ήταν από τους κύριους στόχους της Επιστημονικής Ένωσης εδώ και πολλά χρόνια …καταφέραμε και το βγάλαμε τη χρονιά που μας πέρασε .  Δύο ήταν οι βασικές επιδιώξεις μας : Η μία να διευκολύνουμε το ερευνητικό έργο στο Νοσοκομείο  και να βοηθήσουμε στην προβολή του . Η άλλη να ενισχύσουμε …τις προσπάθειες που κάνουμε για να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσης των αρρώστων στο Νοσοκομείο, τους όρους άσκησης της δουλειάς μας, αλλά και ακόμα για να έχουμε κάποιο λόγο στη διαμόρφωση της ψυχιατρικής πολιτικής στη χώρα μας έτσι που να είναι ποιο κοντά  στις σύγχρονες αντιλήψεις  και για τη ψυχιατρική αρρώστια και για την ψυχιατρική περίθαλψη.

-          Δημ.  Πιστεύετε  ότι από πλευράς Κυβερνήσεως  από πλευράς Υπουργείου Υγείας  έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα;

-          Βαρ. Λυπάμαι που πρέπει να πω ότι δεν έχουν ληφθεί  … ότι η παροχή ψυχιατρικής περίθαλψης στη χώρα μας εξακολουθεί να είναι όπως ήταν και πριν, ότι τα μείζονα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε οι ψυχίατροι και οι ψυχικά πάσχοντες εξακολουθούν να μένουν ανεπίλυτα…. Ένα πολύ βασικό πρόβλημα για το οποίο η Ένωση αγωνίζεται εδώ και πολλά χρόνια είναι το πρόβλημα της ψυχιατρικής Νομοθεσίας . Η Νομοθεσία είναι αναχρονιστική, αντιδημοκρατική, είναι φτιαγμένη στον καιρό της Χούντας και δυστυχώς ισχύει αναλλοίωτη ακόμα .Αποτέλεσμα είναι να εισάγονται περισσότεροι άρρωστοι  , ενώ γι ‘αυτούς θα μπορούσαν  να υπάρξουν άλλες λύσεις  περισσότερο ελεύθερες και περισσότερο αποτελεσματικές. Αυτές οι άλλες λύσεις υπάρχουν στις χώρες του εξωτερικού,  αλλά για τον μεγάλο αριθμό των αρρώστων μας είναι απρόσιτες

-          Δημ. Αυτό ισχύει … για όλα τα κρατικά θεραπευτήρια σε όλη τη χώρα;

-          Βαρ.. ….το ίδιο συμβαίνει και στα άλλα ψυχιατρικά νοσοκομεία δηλαδή μια περίθαλψη που είναι αταίριαστη με την έννοια άνθρωπος

-          Δημ. … τι έχετε προτείνει ι… τι θάπρεπε  να γίνει

-          Βαρ.  Όπως ξέρετε μια Ένωση επιστημόνων δεν είναι  ένωση ανθρώπων που έχουν εξουσία . Οι προτάσεις που έχουμε κάνει περιορίζονται βασικά στην ανάγκη αλλαγής της Ψυχιατρικής Νομοθεσίας. Υπάρχει ένα Σχέδιο Νόμου  ….ποιο κοντά στις σύγχρονες αντιλήψεις περί ελευθερίας και  δικαιωμάτων του ανθρώπου, το οποίο εδώ και κάμποσα χρόνια σε κάποιο συρτάρι του Υπουργείου καθεύδει., ενώ οι προσπάθειες που έγιναν να φανερωθεί προς τα έξω και να γίνει δεκτό από την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας  ακόμα και από τον νομικό κόσμο ακόμα και από τον άλλο πολιτικό κόσμο  απερρίφθη παταγωδώς.  Αυτό με κάνει να σκέφτομαι μήπως   η ελληνική  πολιτική ηγεσία δεν έχει προσαρμοστεί στην ιδέα  ότι ο ψυχικά άρρωστος είναι ένας άρρωστος σαν όλους τους άλλους  και έχει τα ίδια δικαιώματα , τις ίδιες απαιτήσεις να υπάρξει και να υπάρξει καλά, αλλά, έχει μείνει η πολιτική ηγεσία του τόπου μας στην αντίληψη ότι  ο ψυχικά άρρωστος είναι ένας άρρωστος  προικισμένος με ιδιαίτερες ικανότητες που τον κάνουν να μπορεί να αποδεχτεί πράγματα απαράδεκτα για τους άλλους ανθρώπους. Φοβάμαι ότι η πολιτική ηγεσία στον τόπο μας δεν έχει αντιληφθεί ότι το ψυχιατρικό πρόβλημα  δεν αντιμετωπίζεται με μέτρα που καταλήγουν στην εξουδετέρωση βιολογική και ηθική του ψυχιατρικού αρρώστου , αλλά με μέτρα που κατατείνουν  στην αναβίωσή του  και την επανένταξή του στον κοινωνικό χώρου στον οποίον υπήρχε και πριν να αρρωστήσει.

-          Δημ. Αναφέρεστε  και στη σημερινή πολιτική ηγεσία και στο παρελθόν

-          Βαρ. Ακριβώς … και στο μέλλον . Αναφέρομαι και στο μέλλον 

-          Δημ. Ας ελπίζουμε ότι το μέλλον θα είναι καλλίτερο

-          Βαρ. Και εγώ θα προτιμούσα να το ελπίζω παρ’ όλο που η  αποτυχία επανειλημμένων προσπαθειών ….με κάνει να περιορίζω αυτήν την ελπίδα στο ανθρωπίνως αναγκαίο  …  Αυτό που υπάρχει είναι  το χάος …οι απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης … με μόνη ελπίδα τις φιλότιμες προσπάθειες των ανθρώπων που ζουν και δουλεύουν σ’ αυτό το χώρο …οι συνθήκες υγιεινής οι συνθήκες διαβίωσης είναι ποιο κοντά στις αντιλήψεις της εποχής της πανώλους …απαράδεκτες εντελώς εξωφρενικές  ….έχουν επανειλημμένα καταγγελθεί αλλά πάντα χωρίς αποτέλεσμα … ο κόσμος δεν αντιλαμβάνεται ότι χιλιάδες ψυχικά άρρωστοι ζουν μακριά του , ενώ θα μπορούσαν να είναι κοντά του . .. ότι ο κάθε άνθρωπος είναι δυνάμει ψυχικά άρρωστος   και έχει πιθανότητες να βρεθεί στις  συνθήκες που χιλιάδες συνάνθρωποί  του βρίσκονται και που με τις ευλογίες ενός ανατριχιαστικού νόμου είναι πολύ πιθανόν να αυξηθούν ..ενός νόμου που είναι αντίθετος προς το Ελληνικό Σύνταγμα  , είναι αντίθετος προς τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου της Ρώμης και ακόμα  προς την τελευταία σύσταση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας όσον  αφορά τους όρους κράτησης και θεραπείας των ψυχικά πασχόντων  …

-                      Πρέπει να δημιουργηθούν   για τους  αναγκαστικά εγκλειόμενους   αρρώστους οι συνθήκες που οι σύγχρονες αντιλήψεις περί  ψυχιατρικής  επιτρέπουν. Και όχι μόνο το επιτρέπουν αλλά και το επιβάλλουν. Επιβάλλουν δηλαδή  την οργάνωση Ψυχιατρικών Υπηρεσιών  που κατατείνουν  τελικά να περιορίσουν τον αριθμό των αρρώστων που κλείνονται στα ψυχιατρεία  , να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υπηρεσίες που θα βοηθήσουν τον άρρωστο να μη μπει στο Νοσοκομείο, αν τυχόν μπει , να βγει το συντομότερο δυνατό  και εφ’ όσον βγει να αποφύγει καινούργια υποτροπή, εντασσόμενος στο φυσιολογικό κοινωνικό περίγυρό  του.

-          Δημ. Πιστεύω ότι με την έκδοση του περιοδικού σας τα «Τετράδια Ψυχιατρικής»  έχετε τ αράξει τα τελματωμένα νερά που υπάρχουν σ’ αυτό το χώρο τουλάχιστο με τις αποκαλύψεις σας . Θα συνεχίσετε την έκδοσή του;

-          Βαρ. Φυσικά θα συνεχίσουμε … δεν είμαι βέβαιος ότι ταράξαμε τα τέλματα  , αλλά είμαι βέβαιος ότι κάποτε θα τα ταράξουμε.»

Υ.Γ. Τα τέλματα, τα τέλματα πόσο πανίσχυρα είναι.