το "δαφνι" .τα κτηρια και η ιστορια τους. πρωτο μερος (1926-1972)

Το «Δαφνί»: Τα κτήρια και η ιστορία τους. Πρώτο μέρος (1927-1972)

Θα επιχειρήσω να καταγράψω την εξέλιξη της κτηριακής υποδομής του «Δαφνιού», από τις πρώτες παράγκες του 1926 μέχρι τα προκατασκευασμένα που τοποθετήθηκαν μετά το σεισμό του Σεπτέμβρη του 1999 .

Αξίζει νομίζω να διασωθεί αυτή η ιστορία ,κυρίως επειδή αναδεικνύει τις άθλιες συνθήκες στις οποίες συνήθως διαβιούσαν οι άρρωστοι ( αλλά έκαναν τη δουλειά τους και οι εργαζόμενοι). Δείχνει όμως επίσης και τις ευθύνες που είχαν ( και έχουν ) το Υπουργείο , η Διοίκηση του Νοσοκομείου και η Τεχνική Υπηρεσία του , με την αδράνεια ή τις άστοχες και κάποιες φορές περίεργες και ανεξήγητες ενέργειές τους, που έδιναν λαβή να θυμηθούμε ,ότι η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια , αλλά πρέπει και να φαίνεται τίμια. Μεγάλες είναι επίσης οι ευθύνες και του Ιατρικού Σώματος που, με σπάνιες εξαιρέσεις ,λησμονούσε συνήθως ότι κύριοι υπεύθυνοι για ό,τι συμβαίνει σε ένα νοσοκομείο και τους αρρώστους του είναι οι γιατροί του, που με το κύρος που διαθέτουν μπορούν να πιέσουν με πολλούς τρόπους την εξουσία για να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλλίτερο.

Στο πρώτο αυτό μέρος που αφορά το διάστημα από το 1926 μέχρι το 1972 , οπότε ανέλαβα τη Διεύθυνση της Έκτης Ψυχιατρικής Κλινικής, θα βασιστώ στις πηγές : Το Βιβλίο του Κώστα Φιλανδριανού « Δημόσιο Ψυχιατρείο Αθηνών» ( έκδοση του 1977) και στην «Επετηρίδα του Κρατικού Θεραπευτηρίου Ψυχικών Παθήσεων Αθηνών 1969» με την «Έκθεση Πεπραγμένων του», (με επιμέλεια του Γιάννη Δάρα) που εκδόθηκε το 1970. Θα ακολουθήσει το δεύτερο μέρος που αναφέρεται στα συμβάντα από το 1972 και μετά και για το οποίο θα επικαλεστώ τις προσωπικές μου αναμνήσεις και στοιχεία που έχουν διασωθεί στο προσωπικό μου αρχείο .

Οι πρώτες κτηριακές εγκαταστάσεις φαίνεται να ξεκίνησαν στο « Δαφνί» το 1926 δύο σχεδόν χρόνια πριν να αρχίσει η νοσηλεία σ’ αυτό των πρώτων αρρώστων.

Ένα μικρό τετράγωνο μέρος του μεγάλου κτήματος συνολικής τότε έκτασης περίπου 680 στρεμμάτων , προς την ανατολική πλευρά του ( αυτή που συνόρευε με το Χαϊδάρι ) περιφράχτηκε από τις τρεις πλευρές με συρματόπλεγμα.. Στην τέταρτη ( αυτή που συνόρευε με το Χαϊδάρι ) κτίστηκε μάντρα με μια μεγάλη Πύλη στο κέντρο της. Στο δεξί μέρος της Πύλης αυτής (όπως μπαίνει κανείς στο Νοσοκομείο από το Χαϊδάρι) χτίστηκε ένα μικρό κτίσμα (« καμαράκια» το χαρακτηρίζει ο Φιλανδριανός) που χρησιμοποιήθηκε αργότερα και σαν δωμάτιο του εφημερεύοντα γιατρού. Αριστερά κτίστηκαν ανάλογα «καμαράκια» που χρησίμεψαν κυρίως σαν θυρωρείο και τραπεζαρία προσωπικού . Στην απέναντι από την πύλη πλευρά κτίστηκαν ακόμη δύο κτήρια. Ένα αριστερά ( αυτού που μπαίνει από το Χαϊδάρι) που χρησίμεψε για τη λειτουργία των μαγειρείων και ένα δεξιά που λειτούργησε ως πλυντήριο και αποθήκη ιματισμού. Προς τις δύο άλλες του περιφραγμένου χώρου τοποθετήθηκαν πέντε λυόμενα παραπήγματα ( «Παράγκες», Προϊόν των Γερμανικών επανορθώσεων από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο). που η κάθε μία μπορούσε να χωρέσει κατά τον Φιλανδριανό «… πάνω από 25 κρεβάτια ..» . Οι πρώτοι άρρωστοι που νοσηλεύτηκαν στο «Δαφνί» στεγάστηκαν στις παράγκες αυτές το καλοκαίρι του 1928. Και ήταν αυτοί που είχαν έλθει από το Ψυχιατρείο ( κάτεργο) της Αγίας Ελεούσας δύο σχεδόν χρόνια πριν και βοήθησαν στην επισκευή τους ,τη διαρρύθμισή τους και το στοιχειώδη εξοπλισμό και ευπρεπισμό τους.

Στις παράγκες αυτές στεγαζόντουσαν άρρωστοι για έξι τουλάχιστο χρόνια ακόμη, μέχρι το 1934 . Τότε μόνο ολοκληρώθηκε η οικοδόμησή τους και παραδόθηκαν για τη νοσηλεία των αρρώστων τα πρώτα αληθινά κτήρια . Αυτά ήταν:

Το Πρώτο Περίπτερο (Ισόγειο και ένας όροφος) : Το Πρώτο Άνω με 82 κρεβάτια σε τέσσερις θαλάμους ( με υπολογισμό ενός κρεβατιού σε πέντε μόνο τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας και όχι τα 7,5 που απαιτούνται για την εξασφάλιση της κατά τους κανόνες της επιστήμης νοσηλείας των πασχόντων) και το Πρώτο Κάτω με 20 κρεβάτια σε ένα μεγάλο θάλαμο και 14 ακόμα κρεβάτια σε 10 μικρούς θαλάμους . ( Σύνολο κρεβατιών : 116)

Το Δεύτερο Περίπτερο (επίσης ισόγειο και ένας όροφος) . Το Δεύτερο Άνω με πέντε θαλάμους και 82 κρεβάτια και το Δεύτερο Κάτω με ένα μεγάλο θάλαμο με 20 κρεβάτια και 10 μικρούς με 13 κρεβάτια ακόμη ( σύνολο κρεβατιών :115)

Το Τρίτο Περίπτερο (Ονομάστηκε Παμπούκειο) . Ήταν ισόγειο με 79 κρεβάτια σε 14 θαλάμους των πέντε ή έξι συνήθως κρεβατιών . ( Σύνολο κρεβατιών: 79).

Το Τέταρτο Περίπτερο που ήταν στην αρχή ισόγειο και στο οποίο αργότερα προστέθηκε ένας όροφος. Το Τέταρτο Άνω με δύο τεράστιους θαλάμους με 43 κρεβάτια ο ένας και 41 ο άλλος . Και το Τέταρτο Κάτω με δύο επίσης τεράστιους θαλάμους με 29 κρεβάτια ο ένας και 32 ο άλλος. ( σύνολο κρεβατιών 145)

. Στα τέσσερα αυτά Περίπτερα , στα οποία είχαν αναπτυχθεί 455 συνολικά κρεβάτια, μεταφέρθηκαν και στεγάστηκαν κάποιοι άρρωστοι από τις παράγκες, κάποιοι άρρωστοι που μεταφέρθηκαν από την Αγία Ελεούσα ( που λειτουργούσε παράλληλα) και επίσης άρρωστοι κατ’ ευθεία εισαγόμενοι στο «Δαφνί».

Οικοδομήθηκε ακόμη ένα μικρό οίκημα τριών δωματίων που χρησίμεψε για τη στέγαση των Διοικητικών Υπηρεσιών , ένα μικρό καφενείο εκεί κοντά , έγιναν συμπληρωματικές εργασίες και επεκτάσεις στα Μαγειρεία και τις Αποθήκες ,μια από τις παράγκες διαμορφώθηκε σε Φαρμακείο Φαίνεται επίσης ότι υπήρξαν κάποιες ακόμη στοιχειώδεις κτηριακές υποδομές και τεχνικές εγκαταστάσεις για τη λειτουργία της Γεωπονικής Υπηρεσίας (που υπήρξε άλλωστε και η αρχική βάση για τη λειτουργία της Εργοθεραπείας) , ενός μικρού πρόχειρου Χειρουργικού Τμήματος, του πρώτου στοιχειώδους Μικροβιολογικού Εργαστηρίου και την εξασφάλιση της σταθερής υδροδότησης (από την τότε Ούλεν) και ηλεκτροδότησης ( από την τότε Η.Ε.Α.Π) του Νοσοκομείου .

Παρά την ύπαρξη αυτών των κτηρίων και των άλλων υλικών υποδομών , οι αφόρητες συνθήκες συνωστισμού των αρρώστων ( το αιώνιο πρόβλημα) εξακολουθούσαν. Σημειώνω μόνο ότι : Το σύνολο των κρεβατιών που είχαν αναπτυχθεί το 1934 στο «Δαφνί» ήταν το πολύ 580. ( 125 στις Παράγκες και 455 στα τέσσερα Περίπτερα ). Ακόμα 200 περίπου άρρωστοι εξακολουθούσαν να «νοσηλεύονται» στην Αγία Ελεούσα. Στην απογραφή όμως της 1-7-1935 της Ερευνητικής Ομάδας που συντόνιζα φέρονται να «νοσηλεύονται» στην Αγία Ελεούσα και στο «Δαφνί» 1403 συνολικά άρρωστοι .( Ο Κ. Φιλανδριανός υπολογίζει ότι ο αριθμός των αρρώστων το έτος 1934 ήταν περίπου ο ίδιος συνολικά: 1200-1250 ) Φαίνεται ,δηλαδή, 800 περίπου άρρωστοι να μην είχαν κρεβάτι. Την ίδια επίσης χρονιά πραγματοποιήθηκαν ακόμη 900 εισαγωγές αρρώστων κατ’ ευθεία στο «Δαφνί». Ο Θεός λοιπόν μόνο ξέρει ( και ίσως ο Χάρος), που και πως ζούσαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που βρέθηκαν στο «Δαφνί».

Τους πρώτους μήνες του 1936 , αυτό το άθλιο «ίδρυμα» που ονομαζόταν στην αρχή «άσυλο» και μετέπειτα «Δημόσιο Ψυχιατρείο» της Αγίας Ελεούσας καταργήθηκε και οι 200-250 άρρωστοι ,που επιβίωναν ακόμη εκεί , με διαταγή του Υπουργείου μεταφέρθηκαν άρον άρον στο «Δαφνί». . Ο Κώστας Φιλανδριανός περιγράφει μια φρικτή κατάσταση. «… εκ των ενόντων και σε ρεκόρ χρόνου , με παλιοσανίδες , ξύλα , λαμαρίνες και ό,τι άλλο πρόχειρο υλικό, κατασκευάστηκαν μερικά ισόγεια άθλια παραπήγματα… στα παραπήγματα αυτά βολεύτηκε όπως, όπως το μεγαλύτερο μέρος των αρρώστων ,ενώ ένας μικρότερος αριθμός στριμώχτηκε εδώ και κει στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, κι’ όπου ήταν δυνατό να βρεθεί θέση» .

Κανείς δεν μπορεί να ξέρει με βεβαιότητα για πόσο καιρό στεγάστηκαν οι άρρωστοι αυτοί σ’ αυτά τα παραπήγματα. Φαίνεται πάντως ότι «νοσηλευόντουσαν εκεί για περισσότερο από ένα χρόνο.

Αργότερα πάντως και μέχρι το 1940 οικοδομήθηκαν αρκετά κτήρια και συγκεκριμένα:

Ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Πέμπτου Περιπτέρου. ( Ισόγειο και ένας όροφος). Το Πέμπτο Άνω με 100 κρεβάτια σε τέσσερις θαλάμους και το Πέμπτο Κάτω με 80 κρεβάτια σε οκτώ θαλάμους. ( πάντα με υπολογισμό τα πέντε μέτρα επιφάνειας για κάθε κρεβάτι)

Κτίστηκαν τα Περίπτερα : Έκτο ( 40 κλινών ) , το Έβδομο( 45 κλινών ), το Όγδοο( 40 κλινών) ,το Ένατο (26 κλινών) , το Δέκατο ( 27 κλινών) .( Η απόφαση τότε ήταν τα Περίπτερα αυτά να λειτουργήσουν «προσωρινά» για «…την άμεση αντιμετώπιση της επείγουσας ανάγκης» αλλά κατά τις πάγιες ελληνικές συνήθειες παρέμειναν σε λειτουργία για εξήντα σχεδόν χρόνια από τότε που κτίστηκαν μέχρι που καταστράφηκαν από το σεισμό του 1999)

Το 1939 ολοκληρώθηκε η ανέγερση και παραδόθηκε προς χρήση το Εντέκατο Περίπτερο (Κοπανάρειο) με 113 κρεβάτια σε έξι θαλάμους και κόντευε να ολοκληρωθεί η ανέγερση των δύο Σανατορίων , ανδρών (Δωδέκατο περίπτερο με 17 θαλάμους και 65 κρεβάτια ) και Γυναικών ( Δέκατο τρίτο Περίπτερο με 22 θαλάμους και 95 κρεβάτια )

Άρχισε η ανοικοδόμηση του Ταστσογλείου Περιπτέρου ( Στους σχεδιασμούς του Νοσοκομείου ήταν η ανέγερση ακόμη τεσσάρων Περιπτέρων σαν το Ταστσόγλειο που θα αντικαθιστούσαν τα «προσωρινά», Έκτο, Έβδομο, Όγδοο , Ένατο και Δέκατο Περίπτερα. . Το σχέδιο βέβαια παρέμεινε σχέδιο, όπως δε μαρτυρεί και ο Κώστας Φιλανδριανός χάθηκε και η σχετική μακέτα) .

Αξίζει η περιγραφή και η ιστορία αυτού του Περιπτέρου που είχε σχεδιαστεί πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να αποτελέσει( μαζί με τα άλλα τέσσερα όμοιά του) ένα πρότυπο Περίπτερο για τη νοσηλεία νεοεισερχομένων αρρώστων.(Και που θα μπορούσε πράγματι να είναι με την προϋπόθεση βέβαια να συντηρείται σωστά και να μη νοσηλεύονται εκεί περισσότεροι από όσους θα έπρεπε να νοσηλεύει.)

Το Περίπτερο άρχισε να κτίζεται περί το 1939 , και το 1940 , πριν από την έναρξη του Πολέμου , ήταν σχεδόν έτοιμο για να νοσηλεύσει αρρώστους . Με την κήρυξη όμως του Πολέμου το Περίπτερο παραχωρήθηκε ,όπως μαρτυρεί ο Κώστας Φιλανδριανός «…για τη στέγαση Αγγλικής Μονάδας αλεξιπτωτιστών, που κατά το μεγαλύτερο μέρος της , την αποτελούσαν Κύπριοι» . Μετά την κατάρρευση του Μετώπου το Περίπτερο καταλήφθηκε από τους Γερμανούς . Όταν οι Γερμανοί ,μετά την ήττα τους, αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν απείλησαν να το ανατινάξουν. Ο Κώστας Φιλανδριανός διηγείται ότι ο Γερμανός διοικητής ζήτησε από τον τότε Διοικητικό Διευθυντή Μαυρουλίδη 100-200 χρυσές λίρες για να μη το κάνει. Και συνεχίζει:: «…ο Μαυρουλίδης φυσικά δεν ήταν δυνατό να τον ικανοποιήσει και περάσαμε δύσκολες στιγμές , γιατί ένα τέτοιο ενδεχόμενο εκτός της καταστροφής του κτιρίου, συνεπαγόταν κίνδυνο και για τις άλλες εγκαταστάσεις , αλλά και για τον κόσμο του νοσοκομείου. Ευτυχώς η απειλή δεν πραγματοποιήθηκε , ή μάλλον τη ματαίωσε η βιαστική αποχώρηση ..» .

Πέρασαν ακόμα τρία χρόνια από τότε που φύγαν οι Γερμανοί και η περιπέτεια του Ταστσογλείου συνεχιζόταν. Στην αρχή μετά την έναρξη του Εμφυλίου τον Δεκέμβρη του 1944 εγκαταστάθηκε σ’ αυτό Ελληνική Στρατιωτική Μονάδα ( από την ταξιαρχία του Ρίμινι) και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως Σχολή Χωροφυλακής για περισσότερο από δυο χρόνια. Όταν έφυγε και η Σχολή , το Περίπτερο χρειάστηκε να επισκευαστεί εκ βάθρων προκειμένου να μπορεί να νοσηλεύσει αρρώστους, υποθέτω περί το 1948-1949.. Έκτοτε χρειάστηκαν πολλές και πολυδάπανες κατά καιρούς επισκευές, λόγω κυρίως της ανεπάρκειας της Τεχνικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου να το συντηρεί όπως πρέπει και του πάντα μεγαλύτερου από τη χωρητικότητά του αριθμού αρρώστων που νοσήλευε . Το Περίπτερο πάντως παρέμεινε σε λειτουργία μέχρι που το κατέστρεψε ο σεισμός του Σεπτέμβρη του 1999.

Το Ταστσόγλειο ήταν ένα μεγάλο κτίσμα με ισόγειο και δύο ορόφους και μπορούσε να στεγάσει συνολικά 451 αρρώστους ( με αναλογία πάντα των πέντε τετραγωνικών μέτρων επιφάνειας για κάθε άρρωστο). Είχε κτιστεί στο χώρο που βρίσκεται προς το Βουνό Βόρεια από εκεί που βρίσκεται ακόμα σήμερα « Το Καφενείο μας». Η κεντρική του Είσοδος στη μέση του κτηρίου έβλεπε προς τη Ιερά Οδό.

Σύμφωνα με τα όσα ιστορούν ο Κώστας Φιλανδριανός και ο Γιάννη Δάρας και τα λίγα που θυμάμαι για όσα συνέβησαν από το 1961 που διορίστηκα ως ειδικευόμενος βοηθός μέχρι το 1972 που πήρα τη θέση Διευθυντή φαίνεται ότι:

Στο Ισόγειο του κτηρίου είχαν αναπτυχθεί τον πρώτο καιρό ( περί το 1949-1950) η Νευρολογική Κλινική ( αριστερά όπως μπαίνουμε από την κεντρική είσοδο με 56 κρεβάτια αναπτυγμένα σε 15 θαλάμους), η Παθολογική Κλινική με 20 κρεβάτια αναπτυγμένα σε 6 θαλάμους και η Χειρουργική Κλινική με 12 κρεβάτια σε 3 θαλάμους.

Στον πρώτο ‘Όροφο είχαν αναπτυχθεί :

* Το Ταστσόγλειο Α΄ , στη δεξιά πλευρά με 21 θαλάμους και 90 κρεβάτια για τη νοσηλεία ανδρών ( Από την έκθεση Πεπραγμένων του 1969 φαίνεται ότι λειτουργούσαν εκεί : Η Πρώτη Ψυχιατρική Κλινική με Διευθυντή τον Περ. Νικολόπουλο και 34 αρρώστους . Η Δεύτερη με Διευθυντή τον Μαν Λιαναντωνάκη και 26 αρρώστους και η Έκτη ΄ με Διευθυντή τον Αντ. Παλαιολόγο και 45 κρεβάτια.)

* Το Ταστσόγλειο Β στην αριστερή πλευρά με 22 θαλάμους και 94 κρεβάτια για τη νοσηλεία γυναικών. Εκεί λειτουργούσαν : Η Πρώτη Κλινική με 32 άρρωστες , η Δεύτερη με 34 και η Πέμπτη’ με Διευθυντή το Νίκο Ρασιδάκη ( δεν αναφέρεται ο αριθμός των αρρώστων)

Στο δεύτερο όροφο λειτουργούσαν :

* Το Ταστσόγλειο Γ΄ αριστερά με 20 Θαλάμους και 87 κρεβάτια για τη νοσηλεία ανδρών. Στεγαζόντουσαν εκεί η Δ’ Κλινική με Διευθυντή τον Παν. Κόκκορη και 52 Κρεβάτια και η Ε΄ Κλινική -Ρασιδάκη( δεν αναφέρεται ο αριθμός των αρρώστων)

* Το Ταστσόγλειο Δ΄ δεξιά με 24 θαλάμους και 92 κρεβάτια για τη νοσηλεία Γυναικών. Στεγαζόντουσαν εκεί η Τρίτη Ψυχιατρική Κλινική με Διευθυντή τον Γεωρ. Πιστεύο και 46 άρρωστες ,η Τέταρτη με 20 άρρωστες και η Έκτη με 34 άρρωστες.

Περί το έτος 1950 και μέχρι το 1955 περίπου, εκτός από τη ριζική επισκευή του Ταστσογλείου ολοκληρώθηκε επίσης η ριζική επισκευή του Πέμπτου Περιπτέρου, του Ενδέκατου Περιπτέρου και των δύο Σανατορίων ( Δωδέκατο και Δέκατο Τρίτο Περίπτερα ) που βρισκόντουσαν προς το βουνό βόρεια. Έγιναν ακόμη επισκευές και διαρρυθμίσεις και στα άλλα Περίπτερα ,επίσης δε συμπληρώθηκε ο εξοπλισμός και βελτιώθηκε η λειτουργία των Μαγειρείων .

Αυτές όμως, οι περιορισμένες άλλωστε ,βελτιώσεις της κτηριακής υποδομής του Νοσοκομείου, δεν απέτρεψαν τις άγριες συνθήκες νοσηλείας των αρρώστων, που γινόντουσαν όλο και χειρότερες ,από το γεγονός ότι οι εισαγόμενοι άρρωστοι ήταν πάντα πολύ περισσότεροι από τους εξερχόμενους. Ο Κώστας Φιλανδριανός μιλάει για έναν αριθμό 3000 αρρώστων , ενώ στην απογραφή της Ερευνητικής Ομάδας που συντόνιζα, την 1-7-1956 οι άρρωστοι στο «Δαφνί» ήταν 2857. περίπου .Πολλοί από αυτούς κοιμόντουσαν σε «επάλληλα» ( το ένα πάνω στο άλλο) κρεβάτια και όχι λίγοι κατά γης. Η «λύση» όπως συνήθως βρέθηκε .Και ήταν η αποπομπή .των για διάφορους λόγους ανεπιθύμητων. Ιδρύθηκε λοιπόν το 1953 με διαταγή του Υπουργείου Υγείας η «Πρώτη Αποικία Ψυχοπαθών» στο νησάκι του Αγίου Γεωργίου ( ανάμεσα στο Πέραμα και τη Σαλαμίνα) που ήταν παλιό Λοιμοκαθαρτήριο. Εκεί μεταφέρθηκαν μετά από επιλογή ( με τα γνωστά κριτήρια) στην αρχή 200 άρρωστοι που τελικά έφτασαν τους 500. Η Αποικία του Αγίου Γεωργίου καταργήθηκε το 1965 και όσοι άρρωστοι είχαν επιζήσει εκεί μεταφέρθηκαν στον άλλο τόπο μαρτυρίου, το Ψυχιατρείο της Λέρου.

Κατά τη χρονική περίοδο από το 1955 μέχρι την επέλευση της Χούντας το 1967 οι ποιο σημαντικές αλλαγές στη κτηριακή υποδομή του Νοσοκομείου ήταν: Η ανέγερση του Οίκου Αδελφών προς την ανατολική πλευρά του Νοσοκομείου , η ανοικοδόμηση ηλεκτροκίνητων Πλυντηρίων- Σιδηρωτηρίων, η επισκευή και αύξηση των χώρων στο Τέταρτο και Πέμπτο Περίπτερο, η διαμόρφωση στο Ισόγειο του Ταστσογλείου Αίθουσας Συνεδριάσεων για την Επιστημονική Ένωση και Βιβλιοθήκης και το 1964 η ανέγερση του Δέκατου τέταρτου 14^ου Περιπτέρου ( με δαπάνες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εκκλησιών.

Το Ισόγειο του Περιπτέρου αυτού περιλαμβάνει οκτώ θαλάμους για 101 αρρώστους . Στους τέσσερες τεραστίων διαστάσεων ( 18,60 Χ 6,00 ) από τους θαλάμους αυτούς στριμώχτηκαν 93 συνολικά κρεβάτια για αντίστοιχο αριθμό αρρώστων . Παρόμοια διαρρύθμιση έχει και ο πρώτος όροφος του κτηρίου. Έτσι ο συνολικός αριθμός κρεβατιών που είχαν αναπτυχθεί στο Περίπτερο ήταν περίπου διακόσια

Μεγάλος οικοδομικός οργασμός παρατηρήθηκε κατά την περίοδο της Χούντας . Κτίστηκαν τότε με βάση τα σχέδια του Δέκατου τέταρτου , τα Περίπτερα Δέκατο πέμπτο , Δέκατο έκτο , Δέκατο έβδομο και Δέκατο όγδοο ,στα οποία αναπτύχθηκαν συνολικά ακόμη οκτακόσια κρεβάτια.

Στη περίοδο της Χούντας κτίστηκαν επίσης . Το κτήριο των Διοικητικών Υπηρεσιών, η Αίθουσα ψυχαγωγίας και συγκεντρώσεων «Χαρά», το κτήριο « Βασιλεύς Παύλος»( αυτό που στέγασε πρώτα την Παιδοψυχιατρική Κλινική και πολλά χρόνια αργότερα τη «Διαδρομή»), επίσης δε και άλλα έργα υποδομής ( κεντρική θέρμανση, σύγχρονος Σταθμός ηλεκτροδότησης , επέκταση του τηλεφωνικού δικτύου)

Μπορώ να βεβαιώσω στο σημείο αυτό ότι η βελτίωση στη κτηριακή υποδομή του Νοσοκομείου οφειλόταν κατά πολύ μεγάλο μέρος στην παρουσία του Βασίλη Κοσκινά ενός έντιμου ανθρώπου με μεγάλες διοικητικές και οργανωτικές ικανότητες. Αυτές οι ικανότητες και η προσωπική του ανιδιοτέλεια κινητοποίησαν όλες τις Υπηρεσίες του Νοσοκομείου και εξασφάλισαν την πλήρη διαφάνεια στις σχέσεις όλων με τους κατασκευαστές των κτηρίων και την αποτροπή ιδιοτελών επιλογών .

Παραθέτω κατωτέρω ενδιαφέρον φωτογραφικό υλικό της υλικής υποδομής του Ψυχιατρείου όπως:
Η κεντρική Πύλη του 1926

Η παλιά τραπεζαρία προσωπικού

Οι αποθήκες - Πλυντήρια

Οι πρώτες παράγκες όπου " νοσηλεύτηκαν" άρρωστοι΄από το 1928 και μετά

Μια από τις παράγκες αυτές που χρησιμοποιήθηκε ως Φαρμακείο

Το διοικητήριο του 1934

Tα πρώτα πραγματικά κτήρια: Το Πρώτο, το Δεύτερο, το Τρίτο, το Τέταρτο και το Πέμπτο. Στη φωτογραφία εικονίζονται και τα "προσωρινά" : Έκτο μέχρι και Δέκατο..