νομος 2071/92 τριτη αναρτηση.τα προβληματα και οι αιτιες τους

Σκέψεις, προβληματισμοί και προτάσεις για την τροποποίηση του Νόμου 2071/92
Δεύτερο μέρος : Τα προβλήματα και οι αιτίες τους

Κάποιες βασικές επισημάνσεις που αναδεικνύουν τα μείζονα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν ,θεωρώ απολύτως αναγκαίες.
Καταθέτω ποιο κάτω συνοπτικά τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μου για τα μείζονα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει η επιχειρούμενη αλλαγή του Νόμου 2071/1992.

Μια βασική πηγή μειζόνων και δυσεπίλυτων προβλημάτων είναι η εγγενής και μεγάλη δυσκολία να χρησιμοποιηθούν ,κατά τη διατύπωση των σχετικών διατάξεων και των διαδικασιών εφαρμογής τους , λέξεις και όροι με σαφή και μονοσήμαντο εννοιολογικό προσδιορισμό, και όχι ,όπως συμβαίνει μέχρι και την ισχύουσα νομοθεσία, λέξεις και όροι και εν γένει διατυπώσεις ασαφείς, αόριστες και επιδεκτικές διαφορετικών αναγνώσεων και ερμηνειών , που επιτρέπουν και διευκολύνουν την κατά το δοκούν εφαρμογή τους με ολέθριες , πλειστάκις , συνέπειες στη ζωή και τη μοίρα ψυχικά πασχόντων προσώπων.

Από αυτή τη δυσκολία πηγάζουν πέντε ειδικότερα προβλήματα:

Το πρώτο πρόβλημα που ανακύπτει είναι να προσδιοριστεί με ακρίβεια ποιοι είναι αυτοί που θα πρέπει να εγκλειστούν και να υποβληθούν σε θεραπεία , χωρίς τη συναίνεσή τους, με ποια λέξη θα ονομαστούν , και επίσης πως θα οριστεί η πάθησή τους .
Το δεύτερο πρόβλημα είναι να προσδιοριστεί με ακρίβεια ποιος είναι ο κατάλληλο χώρος ( από την άποψη της υλικοτεχνικής υποδομής και των παρεχομένων υπηρεσιών) ,όπου θα πραγματοποιείται ο εγκλεισμός και μετά η θεραπεία κάθε συγκεκριμένου αρρώστου.
Το τρίτο να οριστούν αυτοί που έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τον εγκλεισμό, αν πρέπει να υπάρχει προτεραιότητα μεταξύ των δικαιουμένων και με ποιες συγκεκριμένες διαδικασίες θα το ασκήσουν.
Το τέταρτο να προσδιοριστούν οι απαραίτητες τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις και να περιγραφούν με σαφήνεια οι διαδικασίες που πρέπει να τηρηθούν προκειμένου ο πάσχων να εγκλεισθεί.
Το πέμπτο να οριστούν οι εγγυήσεις δικαστικές ή και άλλες που θα τον προστατεύουν από την επιβολή άδικων και καταχρηστικών σε βάρος του μέτρων και κάθε είδους περιορισμών .

Μια δεύτερη αιτία που θα δημιουργήσει προβλήματα είναι η αδόκιμη διάκριση σε ακούσια θεραπεία στη κοινότητα και σε ακούσια νοσηλεία που προβλέπει το Νομοσχέδιο για την «ακούσια ψυχιατρική περίθαλψη», δεδομένου ότι ο σκοπός είναι ο ίδιος , η παροχή ,δηλαδή, ψυχιατρικής φροντίδας στο πάσχον πρόσωπο από κατάλληλη για το συγκεκριμένο πρόσωπο Μονάδα Ψυχικής Υγείας άσχετα από το εάν στεγάζεται σ’ αυτή ή όχι.

Θα δημιουργήσει προβλήματα επίσης, η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για την τύχη των όσων ειδικών ψυχιατρικών νοσοκομείων απέμειναν. Μόνο το πειραματικό πρόγραμμα που έχω προτείνει επανειλημμένα, αλλά εις μάτην ,θα μπορούσε να δώσει πειστική απάντηση στο ερώτημα εάν πρέπει και εάν είναι δυνατό να καταργηθούν ,και ένα άλλο, που επίσης πρότεινα ,θα μας έδινε τα πραγματικά αποτελέσματα από την κατάργηση των όσων έκλεισαν . Η πολιτική ηγεσία αδιαφορεί, η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας περί άλλα και πολλά τυρβάζει, οι συνάδελφοί μου απέχουν.

Θα δημιουργήσει προβλήματα ακόμη η συνεχιζόμενη ασάφεια και αμφιθυμία για το ρόλο που επιφυλάσσεται στις λεγόμενες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (που όμως χρηματοδοτεί το Κράτος εξ ολοκλήρου) και ο κυκεώνας των αναρίθμητων Υπουργικών αποφάσεων που εκδόθηκαν για την υποστήριξή τους με τελευταίες τις πολύ περίεργες με αριθμό Γ3β/21.02.2018 και με αριθμό Γ3β/29.05.2019 που υπέγραψαν οι κύριοι Χουλιαράκης και Ξανθός και με τις οποίες επιτυγχάνεται ουσιαστικά η παράνομη κατάργηση του άρθρου 9 του Νόμου 2716 /99.

Μια άλλη αιτία προβλημάτων είναι η συνεχιζόμενη πολιτική απροθυμία να ξεκαθαριστεί ο ρόλος των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών

Θα δημιουργήσει προβλήματα, τέλος, η ασάφεια , η απροσδιοριστία και η αμφισβητούμενη νομιμότητα του τρόπου υλοποίησης των προβλέψεων του θεσμικού πλαισίου που αναφέρεται στη δικαστική συμπαράσταση. Αν ίσως βολεύει κάποιους η σημερινή χαώδης κατάσταση και η απροθυμία του Κράτους να φροντίσει ώστε να υλοποιούνται οι νόμοι που ψήφισε , δεν εξυπηρετεί όμως πάντοτε τα συμφέροντα των αρρώστων .

Σε αυτά τα βασικά ζητήματα θα πρέπει να δώσει απαντήσεις και λύσεις και το Νομοσχέδιο για την « Ακούσια Ψυχιατρική Περίθαλψη» . Και νομίζω θα αποδειχτεί χρήσιμη η παρακολούθηση των κατά την πορεία του χρόνου μεταβολών και του τρόπου διατύπωσης των νομοθετικών παρεμβάσεων που προκρίθηκαν επειδή θα αναδείξει και τις αιτίες των όσων μειζόνων προβλημάτων εξακολουθούν να υπάρχουν και θα πρέπει να επιλυθούν.
Θα περιγράψω σε επόμενη ανάρτηση εν συντομία πως αντιμετώπισε διαχρονικά ο Νομοθέτης , ανταποκρινόμενος στις συνθήκες της εποχής ( κυρίως τις επικρατούσες αντιλήψεις για την ψυχική αρρώστια και τους κινδύνους της , τις οικονομικές δυνατότητες ,την πρόοδο της επιστήμης κτλ) το καθένα από αυτά τα ζητήματα ,αρχικά με το Νόμο ΨΜΒ/1862 και εν συνεχεία με τους διάφορους νόμους και διατάγματα μέχρι το χουντικό Ν.Δ 104/1973 και τελικά με τους Νόμους 2071/1992 και 2716/1999.