η λερος και το ψυχιατρειο της . μια συζήτηση στο ραδιοφωνο

      

    Η Λέρος και το Ψυχιατρείο της

               Αλήθειες , μύθοι και παραλειπόμενα

 Μια συζήτηση στον τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό

Συνεχίζοντας  τις αφηγήσεις μου για τη Λέρο και το Ψυχιατρείο της θα αναφερθώ σήμερα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα κατά τη γνώμη μου συζήτηση που έγινε  στον τοπικό Ραδιοφωνικό Σταθμό. Όσα λέχθηκαν στη συζήτηση αυτή θα έφταναν από μόνο τους να αναδείξουν με ενάργεια τι ήταν το Ψυχιατρείο της Λέρου και ποιος ήταν ο ρόλος που κλήθηκε ή και αναγκάστηκε να παίξει επί σειράν  ετών ακόμη ίσως μέχρι  και σήμερα.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

Η συζήτηση έγινε τον Δεκέμβρη του 1988 

Κυβερνούσε τότε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, Υπουργός ήταν ο Απόστολος Κακλαμάνης( Είχε προηγηθεί  ο Γιάννης Φλώρος και πριν από αυτόν ο Γιώργος Γεννηματάς) και το Δ.Σ  του Ψυχιατρείου ήταν διορισμένο από την Κυβέρνηση( Κατά την πάγια πρακτική της ελληνικής ιδιαιτερότητας) . Οι κομματικές , πολιτικές και οι  άλλες –όχι πάντοτε ανιδιοτελείς- σκοπιμότητες  ,που σε σημαντικό βαθμό επηρέασαν την όλη εξέλιξη των πραγμάτων , ήταν εμφανείς και σε αυτή τη συζήτηση.

 Θα πρέπει  επίσης  να σημειωθεί, ότι   σχεδόν όλοι όσοι έλαβαν μέρος στη συζήτηση ήταν προσανατολισμένοι  στην υποστήριξη  της   εκ του Ψυχιατρείου Θεσσαλονίκης προερχόμενης  ομάδας παρέμβασης  και πιο πολύ των εκ   εξωτερικού κυρίως προερχομένων  ομάδων , βαθύτατα ( αλλά κάποιες φορές φανατικά και ιεραποστολικά ) επηρεασμένων  από τις αντιλήψεις του Φράνκο Ροτέλι - ενός σπουδαίου πράγματι ψυχιάτρου- ,   και την πρακτική εφαρμογή τους  στο Ψυχιατρείο της Τεργέστης. Όπως ήδη  έχω αναφέρει στο ιστολόγιό μου ( 6-12-2016), με το Φράνκο Ροτέλι και τους συνεργάτες του  είχαμε ήδη , στην κλινική που διηύθυνα στο Δαφνί ,συνεργαστεί από το Μάρτιο του 1988 στα πλαίσια  ενός Προγράμματος  που έφερε επίσης τον τίτλο των  «Αναδόχων Οικογενειών» . Πως άρχισε ,πως εξελίχθηκε και πως κατέληξε, όπως και στα θετικά αλλά και αρνητικά σημεία αυτής της συνεργασίας,  θα αναφερθώ   άλλη φορά.  

Η συζήτηση αυτή δημοσιεύτηκε στα  « Τετράδια Ψυχιατρικής» ( Τεύχος  με αριθμό 28-29   -Ιανουάριος – Απρίλιος 1990 που  κυκλοφόρησε λίγο μετά τον Απρίλιο . Κυβερνούσε τότε η Νέα Δημοκρατία  με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και Υπουργό  Υγείας την κ. Μαριέτα  Γιαννάκου  . Τη Διοίκηση εξ άλλου της Επιστημονικής  Ένωσης  του Ψυχιατρείου στο Δαφνί  είχε αναλάβει μια ομάδα περί την Κατερίνα Μάτσα και μια άλλη  σπουδαία γυναίκα ,που δυστυχώς έφυγε πολύ νέα, την Έφη  Σκλήρη.  Από ό,τι θυμάμαι, στους κόλπους της Επιστημονικής  Ένωσης  είχαν τότε εκδηλωθεί σοβαρές διαφωνίες  ( το εμφυλιοπολεμικό  ταλέντο της φυλής  πάντοτε παρόν και εν δράσει.  Θα βρω, ελπίζω , τα  σχετικά  ντοκουμέντα  για να ιστορήσω   αυτή τη θλιβερή υπόθεση.) Οι διαφωνίες αυτές κατέληξαν  να μην  εκλεγώ στη Προεδρία της  Ένωσης και να διασπαστεί η ομάδα,  τη δράση της οποίας μέχρι τότε  συντόνιζα . Έχει και αυτό τη σημασία του ,όπως θα εξηγήσω σε άλλο σημείο  της διήγησής μου.

Αυτοί που έλαβαν μέρος στη συζήτηση ήταν οι:

1. Ο Δημοσιογράφος που τη συντονίζει ( Δεν αναφέρεται το όνομά του πιθανώς ονομάζεται Μαχαίρας)

2.  Άρης Μπουσουλέγκας

3.Φράνκο Ροτέλι,

4 .Αγκουστίνο Πιρέλα     

 5. Παρασκευάς Ζωγράφος

 6. Ελευθέριος Λουλουδιάς

 7. Ευτύχιος Σολανάκης

 8. Στάθης Αρμενιάκος

 9. Γιάννης Αντάρτης

 10. Γιάννης Λουκάς

Συνοψίζω εδώ τα λεχθέντα και τις βασικές θέσεις των συζητητών:

1.                       Ο Δημοσιογράφος  κάνει μια εισαγωγή.  Αναφέρει ,μεταξύ των άλλων ,ότι αφορμή για τη συζήτηση  στάθηκε «…το  υπ’ αρ. 14668 του ΚΘΛ που λέει τα εξής : στα πλαίσια τα ου προγράμματος της ΕΟΚ περί θετής οικογένειας , το ΚΘΛ πειραματικά προετοιμάζει 1201 περίπου χρόνιους  ψυχικά πάσχοντες επί ένα εξάμηνο …σε κάθε οικογένεια που θα συμπαρασταθεί στη προσπάθειά μας …θα επιδοτείται με το ποσόν των 60.000 δραχμών μηνιαίως ..Τρίτη αφορμή  είναι ορισμένες αντιδράσεις κατοίκων του νησιού, κυρίως της περιοχής του Λακκιού …

Σε άλλο σημείο ο Δημοσιογράφος λέει : Όλοι γνωρίζουμε ότι το θέμα του Κ.Θ.Λ έχει πάρει το δρόμο της αντίστροφης μέτρησης. …για το τελικό κλείσιμο. …ή περιορισμό των ψυχασθενών σ’ ένα μικρό αριθμό που σημαίνει ότι ο μέχρι σήμερα βασικός οικονομικός παράγοντας για το νησί, αρχίζει να φθίνει. …η αγελάδα που τόσα χρόνια  στήριζε το νησί στερεύει. …Καίριο ερώτημα  είναι  μήπως  αυτή η λύση επανένταξης των ασθενών  έχει αντίκτυπο για το νησί μας και την τουριστική ανάπτυξη… Μ’ άλλα λόγια  μπορεί να συνυπάρξει ο ψυχασθενής ελεύθερος, να κυκλοφορεί μαζί με τον ξένο τουρίστα; … Κατά πόσο μπορεί να επηρεάσει τον τουρισμό του νησιού η παράλληλη συνύπαρξη τουρισμού ας πούμε και ψυχασθενών στον ίδιο χώρο. …Υπάρχει ο διάχυτος φόβος έξω , ότι αν οι ασθενείς αρχίζουν να κυκλοφορούν ελεύθερα στο νησί μήπως αυτό θα επηρεάσει τον τουρισμό .

Κλείνοντας τη συζήτηση ο δημοσιογράφος λέει: Περισσότερη αγάπη και κυρίως αυτές τις μέρες στους ξεχασμένους και αδικημένους κι ας μη ξεχνάμε ότι ο πόνος αυτών των ασθενών είναι αυτός που  έφερε την οικονομική ευεξία σ ’αυτόν τον τόπο. Κι αν γέρασε αυτή η αγελάδα  που αρμέξαμε και την αρμέγουμε χρόνια τώρα ας μη την παραπετάξουμε  .

Νομίζω ότι έχει αρκετό γάλα να μας δώσει  μια κι’  εμφανίστηκε το νέο μοσχαράκι που λέγεται τουρισμός.  ( Μια ομολογία που με τον τραγικό κυνισμό της περιγράφει πιστά μια αποκρουστική πραγματικότητα)

2.                       Άρης Μπουσουλέγκας:  Πρόεδρος του Ψυχιατρείου Θεσσαλονίκης, Σύμβουλος του Υπουργού Υγείας σε θέματα ψυχικής υγείας. Ένας εξαιρετικός συνάδελφος που προσπάθησε  πολύ από τη θέση που είχε  να καλυτερέψει τη μοίρα των αρρώστων)

 Λέει μεταξύ των άλλων: « …υπάρχει ένα πρόγραμμα με βάση το οποίο θα γίνει μια προσπάθεια μεταμόρφωσης  του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Λέρου, ώστε να πάψει να είναι ένα άσυλο, να γίνει ένα ενεργό ψυχιατρικό Νοσοκομείο, έτσι όπως αρμόζει και έτσι όπως το θέλει η κοινωνία… η συνάντηση αυτή έχει ένα και μοναδικό στόχο: το να καταλήξουμε σε κάποιες σκέψεις , σε κάποιες προτάσεις που να μπορούν να αξιοποιηθούν λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα της Λέρου …ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας του νησιού αυτού στηρίζεται ή υπολογίζει σοβαρά, αν δεν στηρίζεται στο Ψυχιατρείο της Λέρου… Η ψυχιατρική περίθαλψη στη χώρα μας βρίσκεται σε απαράδεκτα χαμηλό επίπεδο …Η αναμόρφωση των προϋποθέσεων της απαράδεκτης αυτής κατάστασης, απαιτεί ριζική αναδιάρθρωση στην οργάνωση του τομέα παροχής ψυχιατρικής  περίθαλψης πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας… θα πρέπει όλοι μας να σκεφτόμαστε πως θα αντιμετωπίσουμε την κατάσταση …Κανένας δεν μίλησε για το κλείσιμο του ψυχιατρείου. Μιλάμε για μεταρρύθμιση  για αναβάθμιση πάνω σ’ ένα συγκροτημένο τρόπο …Εκείνο που πάντοτε διαβεβαίωνα  και θέλω πάλι να διαβεβαιώσω, όσο θα έχω φωνή και θα μπορώ να διαβεβαιώσω είναι ότι δεν μιλάμε για κλείσιμο. Μιλάμε για αναβάθμιση. Δεν μιλάμε ούτε για 5 χρόνια , όπως δεξιά και αριστερά ψιθυρίζεται ούτε, ούτε για 10 χρόνια , ούτε για είκοσι χρόνια. ..Δεν υποχρεώνει κανένας κανέναν να πάρει ψυχασθενή στο σπίτι του… Σίγουρα κανένας  δεν εκβιάζει  ,ούτε θέλει να εκβιάσει… Εμείς ξεκινάμε μια προσπάθεια …Μιλάμε για διεθνή αλληλεγγύη για  πλειάδα επιστημόνων. Ο Ροτέλλι και ο κ. Πιρέλλα… έχουν υποσχεθεί ότι θα δώσουν το πιο αναγκαίο προσωπικό για να ξεκινήσει με την επιμόρφωση του δικού μας προσωπικού... 

3.Φράνκο Ροτέλλι . Διευθυντής του Ψυχιατρείου της Τεργέστης Λέει μεταξύ των άλλων :\

Πιστεύω ότι υπάρχουν οι απαραίτητες συνθήκες …για μια ριζική μεταρρύθμιση των πραγμάτων …  Συζητήσαμε …με τον κ. Μπουσουλέγκα  και με εκπροσώπους της Τοπικής αυτοδιοίκησης και προτείναμε να καταβληθούν προσπάθειες  σε διεθνές επίπεδο ,έτσι ώστε το Ψυχιατρείο της Λέρου να γίνει ένα κέντρο εξειδίκευσης ,ένας χώρος που θα επικρατούν αξιοπρεπείς συνθήκες… στα πλαίσια αυτού του προγράμματος  υπάρχει και το θέμα της σχέσης με τον πληθυσμός που συνηθίζουμε να ονομάζουμε υγιή πληθυσμό…. Πιστεύω ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει έτσι ώστε να μη δημιουργηθούν  σημαντικά προβλήματα για τους κατοίκους και για να μη πληγεί η άλλη πηγή εισοδήματος για το νησί, δηλαδή ο τουρισμός… Αυτό που σας προτείνουμε  είναι ένα στοίχημα . Να στοιχηματίσουμε  δηλαδή και να δεχτούμε την πρόκληση  του να μπορέσουμε  να αποκαταστήσουμε τα χίλια αυτά άτομα στη Λέρο… ώστε η Λέρος να  μπορέσει να μάθει να διδάξει στον υπόλοιπο κόσμο πως γίνεται η αποκατάσταση 1000 ατόμων  που μέχρι τώρα έζησαν σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. 

Σ’ ένα άλλο σημείο ο Ροτέλλι γίνεται πολύ πιο επιθετικός. Λέει μεταξύ άλλων : «…Το Ψυχιατρείο της Λέρου αποτελεί το όνειδος την ντροπή  όλης της ανθρωπότητας… δεν μπορούμε να εκβιάζουμε τους ανθρώπους με το φόβο των τρελλών που θα κυκλοφορούν στους δρόμους… πιστεύω ότι είναι ένδειξη ανευθυνότητας. …Εμείς δε λέμε ότι θα αφήσουμε ελεύθερους 1000 ανθρώπους στην κοινότητα της Λέρου. Εμείς λέμε ότι θα πρέπει να αλλάξει η ζωή αυτών των ανθρώπων .κατ’ αρχάς στο χώρο που διαβιώνουν .Ο φόβος μιας μαθήτριας  δεν μπορεί να δικαιολογήσει τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης αυτών των ανθρώπων .

4.Αγκουστίνο Πιρέλλα . Λέει μεταξύ των άλλων: Συμφωνώ απόλυτα με τα όσα είπε ο Ροτέλλι…στην Ιταλία υπήρχαν και εξακολουθούν βέβαια να υπάρχουν τρομερά Ψυχιατρεία …  Είμαι υπεύθυνος για ένα πρόγραμμα που  αφορά το ξεπέρασμα των ψυχιατρείων  στη πόλη του Τορίνο ... και  εννοούμε αυτό το πέρασμα από τη φύλαξη των ασθενών  στη περίθαλψη και την αποκατάστασή τους… Στο Πρόγραμμα αυτό που θα δημιουργηθεί θα πάρουν μέρος εμπειρογνώμονες , ειδικοί και από την Ελλάδα  και από τις χώρες της ΕΟΚ.  Είμαστε μπροστά  σε μια πρόκληση. Η Λέρος δηλαδή, θα πρέπει να σταθεί ικανή να δημιουργήσει πάρα πολλούς ειδικούς , στον τομέα της αποκατάστασης και της επανένταξης των ψυχικά ασθενών .

5.  Παρακευάς  Ζωγράφος .  Πρόεδρος του Κ.Θ.Λ. και Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Λέει: Έγιναν πολύ σοβαρές προτάσεις οι οποίες με τη βοήθεια των κατοίκων  αν υλοποιηθούν , πιστεύω ότι η Λέρος   ..μπορεί να γίνει το πρότυπο ψυχιατρικό Κέντρο της Ελλάδας … και η αναβάθμιση αυτή του ρόλου του ψυχιατρείου  θα βοηθήσει και τουριστικά την Λέρο και μάλιστα πολύ περισσότερο απ’ ότι προσπαθούμε  να προβάλλουμε τουριστικά τη Λέρο τώρα…. Ίσως υπάρχει ακόμα ο φόβος μερικών συμβούλων …το πώς θα είναι ο άρρωστος έξω , τις ώρες που συνήθως τον ήξερε ότι έμενε μέσα στα τείχη… Βέβαια υπήρχε προβληματισμός , όσον αφορά την έναρξη λειτουργίας της εργασιοθεραπείας  στην πόλη του Λακκιού. Έγινε πρόταση κλεισίματος και μεταφοράς της κάπου αλλού να μην είναι σε τόσο κεντρικό σημείο...

6.  Ελυθέριος Λουλουδιάς   Πρόεδρος του Σωματείου εργαζομένων του Κ.Θ.Λ. Λέει:  Εμείς οι εργαζόμενοι τασσόμαστε ανεπιφύλακτα  υπέρ της αναβάθμισης του Νοσοκομείου . Είμαστε βέβαια κατά του κλεισίματος…. Άλλα έλεγε ο ένας και άλλα έλεγε ο άλλος … Ο κ. Γεννηματάς ήταν υπέρ του κλεισίματος … ο κ. Φλώρος με έγγραφό του γνωστοποίησε  ότι σκοπός της Κυβέρνησης  δεν είναι να κλείσει το Ψυχιατρείο αλλά να αναβαθμιστεί … σήμερα… έχει αναλάβει ο κ. Κακλαμάνης. Δεν ξέρουμε τις απόψεις τις δικές του… Φαίνεται πως η πολιτική γύρω από την υγεία διαμορφώνεται από τον εκάστοτε υπουργό και όχι από την Κυβέρνηση. Αυτό μας τρομάζει σαν εργαζόμενους… Κανένας Λεριός δεν φαντάζομαι  ότι τάσσεται υπέρ του κλεισίματος του ψυχιατρείου. Όλοι  θέλουμε το Ψυχιατρείο να παραμείνει στη Λέρο  . .. Εμείς σαν σύλλογος των εργαζομένων δεν είχαμε γνώση των προγραμμάτων, δεν είχαμε ενημερωθεί… δεν λαμβάνονται  υπόψη οι εκπρόσωποι των εργαζομένων… το Κ.Θ.Λ. θα πρέπει να λειτουργεί  κάτω από ορισμένους νόμους… όλα αυτά δεν εφαρμόζονται ..  απαραίτητη  προϋπόθεση είναι η συναίνεση των εργαζομένων . Και συναίνεση των εργαζομένων δεν μπορεί να υπάρξει μ’ αυτές τις συνθήκες.  

7.  Ευτύχης Σολονάκης  Εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Δ.Σ. του Κ.Θ.Λ. Αναφέρεται σε κάποιες αποφάσεις του Δ.Σ. και λέει: … Εμείς λέμε ότι πρέπει να πάρουν πίσω την απόφαση  τους  για την άρση της απόφασης  παραχώρησης οικοπέδου για να χτισθεί ξενώνας στο Πάτελο ( Σημείωση: Πρόκειται για μια απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Λέρου  με την οποία ανακαλούσε μια προηγούμενη απόφασή του με την οποία παραχωρούσε στο Ψυχιατρείο οικοπεδικό χώρο για την ανέγερση  Ξενώνα  Σ’ αυτή την απόφαση ανάκλησης  αναφέρθηκε και ο Άρης Μπουσουλέγκας λέγοντας  ότι «τον λύπησε αφάνταστα»). Καταφέρεται δε κατά του Δ.Σ. του Ψυχιατρείου επισημαίνοντας  την λήψη αποφάσεων ερήμην των εργαζομένων. « … Είμαστε πέρα και έξω από τις λήψεις αποφάσεων… οι εργαζόμενοι έχουν πάρει  απόφαση … να συσταθεί επιτροπή αγώνα… θα μας δοθεί η δυνατότητα να τα πούμε και σε λαϊκές συνελεύσεις  …να αναλάβει καθένας τις ευθύνες του… δεν θα δεχτούμε από δω και πέρα απειλές  από οποιονδήποτε  ότι αν δεν κάνεις τη δουλειά σου θα σε στείλω στο 16^ο.. όλα αυτά βαραίνουν το Διοικητικό Συμβούλιο.                                                                                                                                   

8. Στάθης Αρμενιάκος  Υπεύθυνος του τομέα εργασιοθεραπείας .

Η μαρτυρία του έχει ιδιαίτερη βαρύτητα . Πρόκειται για τη μαρτυρία ενός  εργαζόμενου  που ανεξάρτητα από  τα τυπικά προσόντα  που διαθέτει ή του λείπουν , σκέπτεται και πράττει ως άδολος και αποτελεσματικός  θεραπευτής. Ενός εργαζόμενου που  θέτει  το προσωπικό του συμφέρον σε δεύτερη μοίρα , αφοσιώνεται   στους αρρώστους και τους υπηρετεί με τον καλλίτερο δυνατό τρόπο.

 Είναι χαρακτηριστικά αυτά που λέει στην αρχή της εισήγησής του : «Ευχαριστώ πολύ που μου δίνεται ο λόγος κάνοντας μια διόρθωση. Ο Στάθης ο Αρμενιάκος , φύλακας ασθενών , από την πρόσληψή του ως σήμερα ακόμα, δεν είναι ο υπεύθυνος του τμήματος εργασιοθεραπείας , αλλά ο αποσπασμένος  φύλακας των ασθενών  με την ομάδα των ασθενών του , τους οποίους θεωρεί φίλους και συνεργάτες  και εργάζεται στο εργαστήρι ζωγραφικής  μια  και ο Αρμενιάκος  είχε το μεράκι του πινέλου και του χρώματος από τα μικρά του χρόνια.»

 Εν συνεχεία επιμένει ιδιαίτερα στο θέμα της προβολής και ενημέρωσης . Λέει: Δεν γίνεται τίποτα καλύτερο , τίποτα χειρότερο σε κανένα τομέα της κοινωνικής ζωής , σε κανένα  τομέα της κοινωνικής δράσης , στην επαγγελματική ζωή μιας κοινωνίας ,εάν δεν προηγηθεί η ενημέρωση. Τίποτα δεν πηγαίνει μπροστά χωρίς  την ανάλογη διαφήμιση , γι’ αυτό που επιχειρείται να γίνει. Εμείς μέχρι τώρα μόνο δυσφημιστήκαμε  .Από κανένα δεν επαινεθήκαμε… ακόμα κι αυτή τη στιγμή που κάνουμε αυτή τη συζήτηση , οι περισσότεροι δε έχουν πλήρως ενημερωθεί…»

Εν συνεχεία με απλό και καθαρό λόγο εκθέτει τον τρόπο που εργάζεται  και τα αποτελέσματα της δουλειάς  του: « …έχουμε δημιουργήσει μια χαρούμενη φωλιά …η παραμονή των απασχολουμένων σ’ αυτά τα εργαστήρια ασθενών , ανδρών  και γυναικών , η καθημερινή τους επαφή σ’ αυτές τις λίγες ώρες, έξω από τα τείχη  ήταν όχι μόνο ευεργετική  γι’ αυτούς , αλλά κυριολεκτικά και χωρίς υπερβολή λυτρωτική… μετά πάροδο 10 ημερών, ταυτιστήκανε τόσο πολύ με το περιβάλλον , εξοικειώθηκαν τόσο πολύ με τους περιοίκους …που η κοινωνική τους  συμπεριφορά βελτιώθηκε σε ζηλευτό βαθμό …»

Τέλος θέτει το καίριο ερώτημα. « … Εδώ πέρα πρέπει να τεθεί στο Λεριό όσο ρεαλιστικότερα γίνεται ένα ερώτημα. Θέλουμε , ναι ή όχι το Ψυχιατρείο στη Λέρο; Εάν δεν το θέλουμε , δεν υπάρχει ευκολότερο πράγμα από το να το «διώξουμε». Όμως αν πραγματικά το θέλουμε, πρέπει να υποστούμε τις όποιες .κοινωνικοπολιτιστικές και τουριστικές  συνέπειες προκύπτουν στην προσπάθεια αναβάθμισης …».

9. Γιάννης  Αντάρτης  Δήμαρχος της Λέρου  ( Σημείωση:  Υπήρξαν και παρεμβάσεις  δημοτικών συμβούλων ,π.χ. Κ.Βελής αλλά δεν είναι σαφές ποιες απόψεις υποστήριξαν)

Η παρέμβαση του Γιάννη Αντάρτη αναδεικνύει τις ριζικές διαφορές  των δικών του  απόψεων ( όπως και της πλειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου)  με τις απόψεις  όλων  των  άλλων . Στα  λεχθέντα  εξ άλλου από το Δήμαρχο υπάρχουν και σαφείς πολιτικής φύσεως υπαινιγμοί. 

«Ζήτησα να  έρθω  στο ραδιοφωνικό σταθμό για το θέμα που προέκυψε … και που αποτέλεσε το έναυσμα να θορυβηθεί και να αντιδράσει μια μεγάλη μερίδα του νησιού μας .Στη χθεσινή συζήτηση… δεν κλήθηκα να συμμετάσχω… εκφράζω και το παράπονο που δεν συμμετείχα στις συζητήσεις  που έγιναν με τους Ιταλούς καθηγητές κατά την παραμονή τους στη Λέρο ως εκπρόσωπος της τοπικής αυτοδιοίκησης και τέως πρόεδρος του Κ.Θ.Λ. με εξάχρονη πείρα στα θέματα ψυχικής υγείας  στο ψυχιατρείο της Λέρου ,παρά την επιθυμία που εξέφρασα  να τους γνωρίσω , να συνγευματίσω με αυτούς  και να ανταλλάξουμε απόψεις γύρω από την πορεία του Ψυχιατρείου …. Το Δημοτικό συμβούλιο αρνήθηκε να συναινέσει με την απόφαση της Διοίκησης  να μετατρέψει το κτίριο των γραφείων της Διοίκησης στο Λακκί  σε ξενώνα επανεντάξιμων  ασθενών  καθώς και άλλων σπιτιών στο νησί μας ….. και να μη εφαρμοστεί το πρόγραμμα της θετής οικογενείας … η συμβίωση αυτή θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για το νησί μας στην τουριστική εξέλιξή του , με προεκτάσεις φυσικά πάνω στην πολιτιστική και μορφωτική  ζωή του νησιού μας .

10. Γιάννης  Λουκάς . 

Πρόκειται για ένα γιατρό που δούλεψε  με αφοσίωση και μαχητικότητα για χρόνια πολλά στο Ψυχιατρείο της Λέρου προσπαθώντας να αλλάξει προς το καλλίτερο τη ζωή και την μοίρα των αρρώστων του.  Ξεκαθαρίζει  στην τοποθέτησή του  αμέσως για το                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         ποιος είναι  ρόλος ενός γιατρού  σε ένα νοσοκομείο και λέει «… Κατ’ αρχήν εγώ δηλώνω...ότι είμαι γιατρός ψυχίατρος . Και φύσει και θέση  είμαι με τον άρρωστο. Και τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι κάθε μου πράξη και ενέργεια  και παρέμβαση  έχει σα σκοπό τη βελτίωση της ζωής του αρρώστου και του προσωπικού που ασχολείται με τον άρρωστο. Γιατί όταν δουλεύει το προσωπικό σε καλλίτερους χώρους , σε  καλλίτερες συνθήκες δουλειάς  καλλίτερη είναι και η προσφορά προς τον άρρωστο …Εάν δεν είμαστε εμείς οι εργαζόμενοι μέσα στο ίδρυμα οι υπερασπιστές των αρρώστων, ποιοι μπορούν να είναι ;   Στη συνέχεια  αναφέρεται στην εξέλιξη της ψυχιατρικής  και τις ευθύνες  της «…εδώ είναι η μεγάλη ευθύνη που έχει η ίδια η ψυχιατρική, η επίσημη ψυχιατρική της Ελλάδας ,  που έχει εγκαταλείψει  αυτούς τους αρρώστους χωρίς να ενδιαφερθεί ποτέ …». Αναφέρεται πόσοι μπορούν να έχουν μια τέτοια διαδικασία …η ηλικία αυτή τη στιγμή των περισσοτέρων είναι πάνω από 60…τουλάχιστο να σώσουμε μερικούς .Τα ποιο νέα παιδιά . Εγώ θα ήμουν ευχαριστημένος έστω και για ένα άτομο…» 

Αναφέρεται επίσης στο θεσμό της «ανάδοχης οικογένειας» που είχε επιχειρηθεί τότε να εφαρμοστεί και για τους ψυχικά πάσχοντες, χωρίς όμως  να έχει προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία,  ώστε να   εφαρμοστεί ο θεσμός  προς όφελος των αρρώστων. Και εμείς στο Δαφνί είχαμε   ιδίαν πικρή  πείρα. Λέει:  

«… έχει  συμβεί να μου πουν … έχω μια γκαρσονιέρα και τώρα που είναι χειμώνας  και δεν υπάρχει τουρισμός να βάλουμε έναν άρρωστο μέσα να πάρουμε τις 45.000  ή τις 60.000 . Φυσικά  κανένας γιατρός δεν θα το έκανε . Δεν θα έδινε έναν άρρωστο έτσι στο έλεος του Θεού . Καλλίτερα να  μένει εκεί που είναι και έχει 100 άτομα παρέα και 30 άτομα προσωπικό…»
Ο Γιάννης Λουκάς λέει και άλλα πολλά και εξ’ ίσου  ενδιαφέροντα και αξίζει να διαβαστεί  προσεκτικά όλη η ομιλία του .

Ιδού αυτούσια η συζήτηση: